Amazon chật vật dẹp loạn thị trường khẩu trang, nước rửa tay

Khi Covid-19 lan rộng trên toàn cầu, nhiều người tiêu dùng đổ xô lên Amazon để mua khẩu trang, nước rửa tay và các sản phẩm khác để trang bị cho bản thân trước dịch bệnh. Tuy nhiên, vấn đề là nhiều gian hàng trên nền tảng thương mại điện tử này không có chứng nhận của cơ quan chức năng Mỹ về các tiêu chuẩn an toàn sản phẩm. Một số khác thì bị làm giả hoặc bán với giá cao gấp nhiều lần thông thường.

Theo một cuộc điều tra của Wall Street Journal, có hơn 100 sản phẩm khẩu trang các loại được bày bán trên Amazon là hàng giả hoặc có các giấy chứng nhận an toàn và kiểm định không thể kiểm chứng.

Giá khẩu trang N95 tăng vọt trên Amazon vào cuối tháng 2/2020. Ảnh: DM

WSJ đã phân tích 194 sản phẩm rao bán tự xưng là khẩu trang N95 hoặc N99, loại sản phẩm vốn phải được Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (Niosh) thuộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, chứng nhận. Kết quả là 65% dường như không được chứng nhận bởi Niosh.

Một số sản phẩm thậm chí có vẻ ngoài giống khẩu trang y tế hơn là khẩu trang N95. 16/194 sản phẩm trong danh sách đưa ra chứng nhận sai hoặc không thể xác minh. Ngoài khẩu trang N95, hơn 10 sản phẩm găng tay dùng một lần tuyên bố là được cấp phép bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA). Tuy nhiên, khi tra cứu cơ sở dữ liệu của FDA, họ không thấy tên của các mặt hàng này.

Bên cạnh đó, người bán trên nền tảng này cũng đang quảng cáo những sản phẩm được cho là có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của nCoV. Đáng chú ý là loại găng tay màu hồng không chứa latex được hứa hẹn ngăn ngừa cả Covid-19, cúm và viêm phổi. Hay như loại mũ có tấm che mặt trong suốt bằng nhựa được giới thiệu là "cách ly hiệu quả với nước bọt có virus".

Một số gian hàng cũng lợi dụng sự hoảng loạn của người tiêu dùng vì dịch bệnh để nâng giá. Hơn một nửa danh sách khẩu trang y tế và nước rửa tay đã tăng giá ít nhất 50% trong vài tuần sau khi cuộc khủng hoảng Covid-19 lan đến Mỹ vào cuối tháng 1/2020, theo một nghiên cứu của PIRG Education Fund.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện một số trường hợp như gói khăn lau khử trùng 320 Lysol thường được bán với giá trung bình 13,57 USD trong 3 tháng trước, đã tăng lên 220 USD vào ngày 3/3. Chai nước rửa tay Purell thường được bán với giá 7,99 USD thì nay nhảy vọt lên tới 49,95 USD.

Lô 24 chai nước rửa tay được bán giá 400 USD, tức gần 17 USD mỗi chai, gấp đôi bình thường. Ảnh: Twitter Gavin Newsom.

PIRG cho biết, nhà bán hàng bên thứ ba nâng giá đối với các sản phẩm liên quan đến Covid-19 mạnh hơn. Giá khẩu trang tăng nhiều hơn so với nước rửa tay, trung bình 166% trong thời gian đó. Ngay cả các sản phẩm Amazon tự bán cũng có tăng giá. Một phần sáu các sản phẩm có giá cao hơn 50% so với mức trung bình trong khoảng thời gian ba tháng trước đó.

Phát ngôn viên của Amazon nói việc nâng giá là một hành vi "vi phạm rõ ràng các chính sách của chúng tôi, phi đạo đức và trong một số lĩnh vực là bất hợp pháp".

Trong thư trả lời một cuộc điều tra từ Thượng nghị sĩ Ed Markey vào cuối tuần trước, Brian Huseman - Phó chủ tịch Amazon về chính sách công, viết rằng công ty cấm các sản phẩm Công ty dịch thuật Sài Gòn Blog bán giá quá cao và sử dụng các phương pháp tự động lẫn thủ công để phát hiện dấu hiệu lừa đảo.

Ông nói thêm rằng Amazon quét hàng tỷ lượt thay đổi giá mỗi tuần và đã xóa 530.000 đề nghị thay đổi giá, đình chỉ 2.500 tài khoản thổi giá liên quan đến Covid-19. Công ty cũng loại bỏ hàng triệu sản phẩm bị phản hồi là vô dụng đối với nCoV. Amazon cho biết họ cũng đang làm việc với một số luật sư để truy tố những người phạm tội.

Đến nay, nhiều sản phẩm được phát hiện bởi PIRG và Wall Street Journal đã bị xóa khỏi trang web hoặc thông báo hết hàng. Tối 8/3, Adam Garber, một nhà nghiên cứu của PIRG đã phát hiện một công ty tên ErYao bán một chai nước rửa tay dung tích chưa đến 60ml với giá 459 USD. Liên hệ với người bán qua hệ thống nhắn tin trên Amazon, tài khoản ErYao cho biết mức giá này được tính dựa trên chi phí nguyên liệu.

Cùng với Amazon, các nền tảng thương mại điện tử khác tại Mỹ cũng đang cật lực kiểm soát thị trường khẩu trang và nước rửa tay khi dịch bệnh bùng phát. Facebook và eBay vẫn cho quảng cáo khẩu trang N95 cho đến đầu tuần này, dù cả hai đã tuyên bố vào tuần trước là sẽ chặn quảng cáo mặt hàng này.

Lệnh cấm eBay bao gồm tất cả thiết bị an toàn liên quan đến Covid-19. Động thái này được đưa ra sau một cảnh báo của Tổng chưởng lý California, rằng việc tiểu bang này tuyên bố tình trạng khẩn cấp đã kích hoạt một đạo luật khiến việc kinh doanh các trang thiết bị cấp cứu và hỗ trợ y tế lúc này là phạm pháp.

Phiên An ( theo Wall Street Journal )